responsive website software

ŻYDZI W POLSCE

W XIX w. największa na świecie społeczność żydowska żyła na terenach dawnej Rzeczypospolitej, po 1795 r. zajętych przez Cesarstwo Rosyjskie. W 1791 r. ukazem carycy Katarzyny II Wielkiej w zachodniej części cesarstwa utworzono tzw. Strefę Osiedlenia, w której mogli przebywać Żydzi.

STREFA OSIEDLENIA

Na przestrzeni lat obszar strefy ulegał stopniowym zmianom i objął m.in. gubernie od kowieńskiej i witebskiej na północy po chersońską i taurydzką na południu. W tym pasie ziemi, sięgającym od Morza Bałtyckiego po Morze Czarne, carat skoncentrował niemal wszystkich podwładnych wyznania mojżeszowego. Żydowscy mieszkańcy mieli ograniczone prawa obywatelskie. W 1897 r. w podporządkowanym Rosji Królestwie Polskim oraz w Strefie Osiedlenia żyło ok. 5 mln aszkenazyjskich Żydów.

MIASTO I SZTETL

Pod koniec XIX w. Żydzi w Rosji stanowili ok. 4,8% ludności. Większość z nich żyła w miastach, gdzie często stanowili 60-70% wszystkich mieszkańców. Miasteczka zamieszkane przez dużą liczbę Żydów, w których rozwijała się kultura żydowska, powszechnie nazywano sztetlami (jid: miasteczko).

TOŻSAMOŚĆ

Wyznacznikami wspólnej tożsamości Żydów żyjących w Imperium Rosyjskim były: wyznanie, tradycja i język jidysz. Życie skupiało się wokół synagogi i religii, z rabinem jako głównym autorytetem. To wszystko sprawiało, że Żydzi żyli jednocześnie „razem” i „obok” Polaków, Rosjan i innych nacji. Społeczność żydowska była jednak zróżnicowana. Niektórzy uważali się przede wszystkim za Żydów w diasporze, inni za obywateli danego państwa, wyznających religię mojżeszową.

Z POWROTEM
Previous Next

POLISH CONTACT
Museum of the History of Polish Jews
6 Mordechaja Anielewicza St.
00-157 Warsaw
Poland
polin@polin.pl
www.polin.pl

NORWEGIAN CONTACT
Oslo Jewish Museum
Calmeyersgate 15 B
NO-0183 Oslo
Norway
post@jodiskmuseumoslo.no
www.jodiskmuseumoslo.no

WEBMASTER

webmaster@motnord.no